Akım ve Akım Türleri Nedir?
Akım:
Elektrik yüklerinin belirli bir yöndeki hareketine elektrik akımı denir. Hareket eden yükler, madde içerisindeki elektronlardır. Elektrik akımının yönü, pozitiften negatife (artıdan eksiye) doğrudur. Akımın sembolü "I" harfi ile gösterilir. Birimi “AMPER”dir. Kısaca "A" harfi ile gösterilir.
Akım Ne İle Ölçülür?
Akım şiddetini, ampermetre kullanılarak veya multimetrede amper kademesi seçerek ölçebiliriz.
Akım Şiddetini Nasıl Ölçebiliriz?
Akımın şiddetini ölçmek için ampermetre veya multimetremizi devreye seri bir şekilde bağlamalıyız. Örnek bir devre ile gösterelim:
Bu devrede ampermetreyi seri bağlayarak nasıl ölçüm yapılabileceğini göstermiş olduk.
Akım Türleri Nelerdir?
Akım türleri olarak ikiye ayrılır. Bunlar alternatif akım (AC) ve doğru akımdır (DC) peki bunlar nedir?
Doğru Akım:
Zamana göre yönü ve şiddeti değişmeyen akımlara doğru akım denir. Aşağıdaki resimi dikkatli incelerseniz doğru akımın yönü ve şiddeti her zaman aynı kalmaktadır.
Doğru Akımı Elde Edebileceğimiz Kaynaklar:
- Pil: Kimyasal enerjiyi elektrik enerjisine çeviren kaynaklara pil denir. Piller doğru akım üretir.
- Akümülatör (Akü): Elektrik enerjisini kimyasal enerji olarak depo eden ve bunu elektrik enerjisi olarak veren cihaza denir. Doğru akım üretirler.
- Güneş Paneli: Işık enerjisini direkt doğru akıma çeviren aletlere denir.
- Dinamo: Hareket enerjisini doğru akıma çevirir.
Alternatif Akım:
Zaman içerisinde yönü ve şiddeti belli bir düzen içerisinde değişen akıma alternatif akım denir. Kısaca AC (Alternative Current) olarak gösterilir. Alternatif akımın temel yapısı sinüs dalgası şeklindedir. Bu aynı zamanda sinüsoidal dalga olarak da ifade edilir.
Bazı farklı uygulamalarda alternatif akım, üçgen ve kare dalga gibi değişik dalga biçimlerinde de kullanılmaktadır.
Alternatif akımın üretilmesi ve uzak mesafelere taşınması doğru akıma göre çok daha kolay ve ucuzdur. Uzak mesafelere taşıma kolaylığı alternatif akımın belli alanlarda üretilmesine olanak sağlar. Alternatif akımın üretildiği bu alanlar, elektrik santralleri olarak bilinir. Hidrolik santraller, rüzgâr enerji santralleri, termik santraller ve nükleer santraller belli başlı elektrik üretim santralleridir. Üretilen akım; evlerde, okullarda, işyerlerinde ve sokak aydınlatmalarında kullanılır.
Örneğin Türkiye'de şebeke gerilimi 220V AC şekildedir.
